شور جوانی در آفرينش انسان

آدمي آفريده شد، در حالي كه در درون او شگفت ترين و پيچيده ترين تركيب خلقت به كار رفته بود. خالق انسان، با هنرمندي تحسين برانگيزي، خاك و افلاك را در هم آميخت و از اين دو، انسان را به صحنه گيتي كشاند و هم به اين دليل بود كه به خود براي چنين خلقتي، آفرين گفت.1
جالب آنكه از اين تركيب، موجود سومي پديد نيامد تا ويژگي هايي متفاوت با عناصر تشكيل دهنده اش بروز دهد، بلكه اين موجود، هم خاكي است با تمام ويژگي هاي عالم خاك و هم افلاكي است با همه ويژگي هاي مربوط به آن عالم. به همين دليل، توجه تمام و كمال به هر كدام و واگذاردن ديگري، ضايع شدن بخشي از انسانيت او را در پي دارد. از سوي ديگر، به دست آوردن محدوده هر كدام و تعيين مرزهايي براي آنها نيز كاري است در نهايت دشواري.
اين انتخاب ها و تعيين ها زماني مشكل تر مي شود كه دريابيم حتي جنبه دنيايي و خاكي انسان هم تك بعدي و يك ساحتي نيست، بلكه دنياي درون انسان خاكي نيز سرزمين هزار پادشاه است كه هر كدام برآنند تا تمام اين سرزمين را تصاحب كنند و جايي براي ديگري نگذارند. ثروت اندوزي، قدرت طلبي، علم جويي، شهوت راني، تن پروري، محبوبيت خواهي و... همه و همه برآنند تا تمام توان آدمي را براي به دست آوردن خواسته هايشان خرج كنند و به ديگري فرصت عرض اندام هم ندهند.

ادامه نوشته

ديدگاه قرآن پيرامون پرورش روح و جسم

اگر يک مقدار با خود خلوت کرده و تأمل کنيم، مي‌بينيم که بعضي ها دچار افراط شده و فراموش کرده‌اند که آدمي از دو بعد روح و جسم تشکيل شده و آنها تنها به يک بعد جذب شده و ديگري را کاملاً رها کرده‌اند؛ اين در حالي است که قرآن کريم، اينها را در خسران معرفي مي‌کند و مي‌فرمايد: (ان الانسان لفي خسر)‏. ديدگاه ديگري نيز در اين بين وجود دارد و آن ديدگاه قرآن است. ‎قرآن مجيد از طرفي بسيار به مسئله معنويت تاکيد کرده و همه انسان‌ها را به يکتاپرستي و توحيد دعوت کرده و از طرفي ديگر مسئله جسم را هم بي اهميت نشمرده بلکه و تأکيدات زيادي در اين زمينه بيان فرموده است‎.‎شايد بپرسيد قرآن در مورد جسم ما چه چيزي گفته و يا اصلاً حرفي زده يا نه؟ همان‌طور که اشاره شد قرآن به هر دو بعد انساني اشاره کرده که يکي روح انسان و معنويت و ديگري جسم آدمي مي‌باشد‎.‎

‎بهترين رژيم غذايي: ‏

قرآن در زمينه جسم بهترين رژيم غذايي را براي ما بيان کرده که همان کم خوري و پرهيز از پرخوري است. به حدي که کساني که اين رژيم غذايي را ناديده بگيرند جزء افرادي مي‌شوند که هر روز در نمازهاي پنج‌گانه مي‌خوانيم: (غير المغضوب عليهم)‏. آري ما هر روز در نمازهاي پنج‌گانه مي‌خوانيم؛ خدايا ما را به راه کساني که به آنها نعمت دادي هدايت فرما نه راه کساني که بر آنها غضب کرده‌اي که يکي از گروه هايي که خداوند به آنها غضب مي‌کند همين کساني هستند که پرخوري مي‌کنند‎.‎ پرخوري عامل بسياري از بيماري‌هاي جسمي و از همه مهم‌تر بيماري‌هاي رواني از جمله سستي اراده، کودني، ميل به خواب مفرط و... مي‌باشد که قرآن با يک دستور مختصر، انسان را به همه اين بيماري‌ها آگاه کرده است و با رعايت کردن اين دستور، جسمي سالم و اندامي مناسب و زيبا خواهيم داشت‎.‎

نسخه ‌اي شفابخش:

همان طور که گفته شد قرآن در زمينه جسم توصيه‌هايي را کرده و به آن اهميت داده است‎.‎در اين بين به بعد ديگر وجودي ما که همان روحمان است نه تنها توجه کرده بلکه براي داشتن روحي سالم توصيه‌ها و نسخه‌ هاي شفابخشي را ارائه کرده است‎.‎همه ما بايد به اين نکته توجه کنيم که همان طور که بدن ما گاه دچار مريضي و ناتواني مي‌شود، روح نيز از اين موضوع مستثنا نبوده و دچار مريضي و آلودگي خواهد شد. مهم اين است که مريضي هر چه سريع‌تر شناسايي شده و در پي بهبود و علاج آن بشتابيم‎.‎امراض روحي و معنوي و رذايل و آلودگي‌هاي نفساني، همچون امراض بدني قابل معالجه است و راه شفا يافتن براي هرکس که دچار غفلت و خفت نفس و ناپاکي‌هاي دروني است، باز مي باشد‏‎.

ادامه نوشته

سیمای انسان صالح در قرآن


« قرآن كریم كتاب انسان سازی است » ، برنامة سعادت و هدایت ، و راهنمای كسانی كه می خواهند به فوز عظیم و جاودانی نائل شوند. در این راستا، شیوه‌های متنوعی در قرآن برای دعوت انسانها به رشد و صلاح، به كار رفته است . تبشیر و انذار از مهم‌ترین اصول تبلیغ قرآنی است . یكی از راهكارهای تبشیری، معرفی انسانها و جماعتهای برگزیده، و برشمردن صفات و ویژگیها، و ذكر پاداشها و مواهب در نظر گرفته شده برای آنان است ؛ كه به طور ضمنی یا به صراحت، به پیمودن راه آنان و اتّصاف به صفات نیكوی آنان، توصیه و تشویق می فرماید.
برخی از این برگزیدگان ، پیامبران و اولیای الهی هستند كه خداوند متعال با ذكر داستان زندگی آنان از تولد تا بزرگی و سپس بعثت وشروع دعوت و معجزات و رنجهایی كه در مسیر نبوت خود داشته اند، آنها را به عنوان الگو سرمشق ، ممتاز می سازد.

ادامه نوشته

سیمای عالمان در قرآن كریم 2


2. 3. همراهی با خشیت و خداترسی

از نظر قرآن كریم علم، همراه با خشیت از خداوند متعال است و لذا با صراحت می‌فرماید: «إِنَّمَا یَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاء...» (فاطر، 28) فقط دانشمندان و علما هستند كه از خداوند می‌ترسند.
«خشیت»، خوف و ترسی است كه آمیخته با تعظیم باشد و چنانكه راغب اصفهانی می‌گوید: غالباً از علم سرچشمه می‌گیرد. (راغب اصفهانی، ماده خ ش ی) و به همین خاطر برخی از بزرگان می‌فرمایند: خشیت حالتی است كه در درك و رسیدن به عظمت و هیبت و ترس از وجودِ حجاب بین او و خالق به وجود می‌آید و این حالت حاصل می‌شود مگر برای كسی كه به عظمت و كبریای پروردگار مطلع شده باشد و لذت قرب را چشیده باشد. (عسگری؛ جزایری، 1410ق، ص 218، شماره 850)؛ این سخن از محقق طوسی (ره) است.

ادامه نوشته

سیمای عالمان در قرآن كریم 1


1. تعریف علم و عالم

عالم اسم فاعل از ماده‌ی علم است و علم به معنای درك كردن و فهمیدن حقیقت شیء است و به تعبیر دیگر، درك و دریافت حقیقت و واقعیت یك چیز را علم گوید. (العلم ادراك الشیء بحقیقته) (راغب اصفهانی، 1392ق، ص355، ماده علم) همچنین به گفته‌ی ابن فارس: «یدل علی اثر بالشی یتمیز به عن غیره»، (ابن فارس، 1404 ق، ج 4، ص109، ماده علم) بر آثاری دلالت می‌نماید كه در اشیاء وجود داشته و به واسطه‌ی آن از غیر خود تمیز داده می‌شود. و عالم كسی است كه چنین دریافت و ادراكی را داشته باشدو یا آثار ممیزه‌ی اشیاء را بشناسد.

ادامه نوشته

برخی از ویژگی های انسان در قرآن ( پنجاه ویژگی )


انسان موجود یا مخلوقی است با ویژگی های خاصی که در قرآن مجید ترسیم و تصویر شده اند. در قرآن کریم محور بحث، انسان است و اساسا قرآن، کتاب انسان سازی است. درپاسخ به این سؤال ها که انسان در جهان بینی اسلامی چیست و کیست و رابطه ی او با خداوند تبارک و تعالی بر چه اساسی نهاده شده است، باید گفت که انسان مخلوق ویژه ای است و رابطه ی او با خداوند، مانند رابطه ی عبد است با معبود با خصوصیات زیر:
1. هو الذی خلقکم من طین [ انعام /2 ]: او کسی است که شما را از خاک آفریده است.
2. هو الذی خلقکم من نفس واحده [اعراف/189 ]: خداوند تبارک و تعالی همه انسان ها را از یک نفس واحد آفریده است.
3. ثم جعلناکم خلائف فی الارض [یونس/14]: خداوند تبارک و تعالی انسان را خلیفه و جانشین خود در روی زمین قرار داده است.
4. و نفخت فیه من روحی [ص/72 ]: خداوند تبارک و تعالی از روح خود بر انسان دمیده است.

5. و سخر لکم ما فی السموات و ما فی الارض جمیعا [ جاثیه /13 ]: خداوند تبارک و تعالی آن چه را که در آسمان ها و زمین است، در تسخیر انسان قرار داده است.
6. و لقد کرمنا بنی آدم [ اسراء/70]: خداوند تبارک و تعالی انسان را بر بسیاری از مخلوقات خود برتری بخشیده و گرامی داشته است.

ادامه نوشته